(2010) Schrijven en opmaken van webpagina's

In SharePoint 2007 waren de opmaakmogelijkheden van HTML teksten binnen webpagina's beperkt. Er was een primitieve rich text editor als webonderdeel beschikbaar, en voor de helden de mogelijkheid om zelf HTML node in te voeren, maar dit was redelijk primitief.

SharePoint 2010 biedt meer mogelijkheden: webteksten in het content editor webonderdeel kunnen, vergelijkbaar als in een tekstverwerker als MS-Word, worden opgesteld.

Nieuwe functies
Een aantal nieuwe functies waarop, onder anderen, in de onderstaande tekst zal worden ingegaan zijn:
- Gebruik van het Ribbon-menu (het lint, zoals dit in Office applicaties van af versie 2007 bekend is)
- Gebruik van stijlen
- Links
- Herbruikbare content

Het Ribbon menu
De Ribbon biedt de gebruiker menu functies die afgestemd zijn op het paginaonderdeel (b.v. een paragraaf, een plaatje) waar hij op dat moment mee bezig is (lees: heeft geselecteerd). Als een gebruiker bijvoorbeeld een plaatje toevoegt, verschijnt een extra menu in de ribbon waarmee de eigenschappen van het ingevoegde plaatje kunnen worden aangepast.

De Ribbon biedt de eindgebruiker standaard een deel van de functies die ook in MS-Word beschikbaar zijn:
- undo, redo
- knippen, kopiëren, plakken
- lettertypen, kleuren, italics, bold, subscript, superscript, highlighting, ...
- tekst inspringen, opsommingen, uitlijnen, ...
- spellingscontrole (!)

Overnemen van opgemaakte tekst vanuit MS-Word
Vanuit MS-Word kan tekst, inclusief opmaak, naar een webtekst worden gekopieerd. Verwacht niet dat de tekst er precies zo uitziet als in Word wordt weergegeven, maar het lijkt er in redelijke mate op. Houd er bijvoorbeeld rekening mee dat itemnummers in opsommingen als gewone tekst worden overgenomen. Opsommingen zullen in de webtekst moeten worden "overgedaan".
Mocht de tekstopmaak overigens niet helemaal naar wens zijn kan deze ook helemaal ongedaan worden gemaakt voor een selecte door de Erase format knop. De geselecteerde tekst wordt dan weer als gewone onopgemaakte tekst weergegeven.
Klakkeloos overnemen van opmaak en inhoud vanuit andere bronnen is onverstandig; een webtekst moet zo "clean" mogelijk zijn.

Stijlen
Net als in MS-Word kunnen in de SharePoint webeditor ook stijlen worden gebruikt voor geselecteerde stukken tekst. Denk hierbij aan headers, paragrafen, en horizontale lijn en call-outs (DIV onderdelen die bovenop de tekst worden geprojecteerd ). Standaard worden 10 stijlen meegeleverd die kunnen worden gewijzigd en uitgebreid. Deze stijlen worden toegepast door gebruik te maken van CSS technologie (zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/Cascading_Style_Sheets).

Invoegen van onderdelen als plaatjes, media en webonderdelen (webparts)
Objecten zoals plaatjes, media onderdelen en webonderdelen kunnen eenvoudig op ieder gewenste lokatie in een webtekst worden ingevoegd. Na invoegen of bij selecteren van zo'n onderdeel wordt een extra menu toegevoegd aan het Ribbon menu waarmee de eigenschappen van het betreffende onderdeel kunnen worden gewijzigd.
Voor plaatjes zijn dit bijvoorbeeld eigenschappen als: alternative text, stylen (deze zijn ook weer te wijzigen en uit te breiden), randen, uitlijning, hoogte, breedte.
Objecten als plaatjes kunnen worden gepositioneerd op de webpagina door deze te verslepen.
Tabellen kunnen nu ook worden genest (tabellen kunnen binnen tabellen worden aangemaakt).

Links (verwijzingen)
Natuurlijk kunnen ook links worden toegevoegd naar andere SharePoint onderdelen en niet SharePoint objecten. Er zijn drie smaken links die kunnen worden toegevoegd:
- Link naar SharePoint onderdelen: hiervoor kan een onderdeel geselecteerd worden uit en selectiescherm
- URL naar een externe bron: de URL kan worden ingevoerd. Tip: gebruik dit niet voor SharePoint onderdelen, gebruik hiervoor de bovenstaande link. Bij migratie van een SharePoint onderdeel, namelijk, wordt een gewone URL hiernaar niet automatisch vertaald naar de nieuwe lokatie van het betreffende onderdeel.
- Wiki links: speciaal type link dat in tekst wordt ingevoerd.

Wiki links
Wiki-links zijn verwijzingen die van oorsprong gebruikt worden in wiki-omgevingen. Ze worden ingevoerd door een code te gebruiken, zoals in de onderstaande voorbeelden:

Een link naar een pagina:

[[Paginanaam]]

Een link naar item 7 uit een lijst:

[[List:Mijn lijst/7]]

Een link naar een document in een map binnen een lijst of bibliotheek:

[[List:Shared Documents/Mijn Map/Mijn document.doc]]

Een link naar een weergave (View) binnen een lijst of bibliotheek:

[[View:Shared Documents/Mijn View]]

Een link met als naam "Klik hier" naar de pagina "Paginanaam":

[[Paginanaam|Linknaam]]

Als hulp geeft SharePoint de keuzemogelijkheden voor bijvoorbeeld een lijst weer in een popup menu als de gebruiker [[List intypt en daarna op de TAB-toets drukt.

Wanneer de gebruiker verwijst naar een niet bestaande pagina of item wordt dit door SharePoint duidelijk in de betreffende webpagina weergegeven; de link wordt rood en onderstreept. De link kan dan op een ander moment worden aangepast, of de ontbrekende pagina kan meteen worden aangemaakt.

Links kunnen,zoals andere objecten in een webpagina, worden geselecteerd waarna een extra menu in de Ribbon wordt geplaatst waarmee de eigenschappen van de betreffende link kunnen worden aangepast.

Verwijzingen naar lokaties binnen webpagina's: anchors
Verwijzingen naar lokaties binnen webpagina's kunnen worden gemaakt door op de plaats van bestemming een zogenaamd anchor in te voegen. Hiernaar kan in een link (voor de HTML kenners, b.v.: pagina.htm#anchornaam) worden verwezen zodat, bij het aanklikken van de link, de gebruiker wordt geleid naar de lokatie van het betreffende anchor binnen de pagina.

als je een link probeert in te voeen naar een pagina die niet bestaat dan wordt de link rood en oinderbroken onderstreept en kun je m alsnog toevoegen. SharePoint geeft je door een popup message de gelegenheid deze meteen in te voeren.

Webonderdelen
Ook webonderdelen kunnen direct in en webpagina worden toegevoegd en op de gebruikelijke wijze worden gewijzigd.

Als voorbeeld hiervan kunnen media webonderdelen worden toegevoegd waarbij de manier van afspelen en de planning hiervan (schedule) kan worden aangepast. Voor media onderdelen kan ook gekozen worden uit een (aanpasbare en uitbreidbare) lijst van stijlen. Deze stijlen bevinden zich in de zogenaamde Style Library.

Herbruikbare inhoud
Onderdelen van webpagina's die veelvuldig worden gebruikt, kunnen worden opgeslagen als herbruikbare inhoud (reusable content). Deze content kan worden ingevoegd in webpagina's. De volgende inhoud is standaard beschikbaar:
- Copyright
- Byline
- Quote

Wanneer de eindgebruiker in het reusable content menu kiest voor "More choices", wordt de lijst met herbruikbare inhoud geopend. Deze lijst (Reusable content) is een standaard lijst in de betreffende SharePoint site.

In deze lijst kan voor ieder stuk herbruikbare inhoud aangegeven worden of de inhoud, als deze binnen een pagina wordt gebruikt, ook moet worden gewijzigd als de herbruikbare inhoud in de reusable content wordt gewijzigd. Als dat niet wordt aangegeven wordt de herbruikbare inhoud eenmalig als kopie gebruikt en niet automatisch bijgewerkt.

Toch zelf HTML invoeren?
Voor de die-hards: voor ieder onderdeel van de webpagina kan ook de HTML code worden gewijzigd. Dit geldt dus voor onderdelen, niet voor de gehele pagina. Let wel: JavaScript wordt (als beveiligingsmaatregel) niet uitgevoerd.

Voorbeelden van SharePoint internet sites

Mooie voorbeelden van SharePoint internet sites zijn te vinden op de volgende sites:

Top SharePoint internet sites.
Deze site biedt de mogelijkheid om per land (zelfs Amsterdam wordt gezien als een apart land) sites te selecteren en op screenshots hiervan in te zoomen (gebruik hiervoor het muis-scroll-wiel).
Ook voor de liefhebbers van Silverlight / DeepZoom technologie is dit ook een mooie site.

Eveneens een mooie site met voorbeelden van SharePoint sites: Top SharePoint Internet Sites (eveneens met een handig Silverlight / DeepZoom menu).

50 Beautiful Dark Websites Built on SharePoint.
De liefhebbers van sites met een donker theme zullen hun hart kunnen ophalen op deze site.

30 Awesome SharePoint powered sites.
Meer indrukwekkende sites van dezelfde schrijvers.

.
Top 10 SharePoint 2007 gebaseerde websites.

.
SharePoint 2007 gebaseerde sites, gesorteerd op industrie sector.

(2010) SharePoint voor (speciaal vormgegeven) internet sites

SharePoint 2007 werd algemeen beschouwd als een Document Collaboration / Enterprise Content Management platform waarmee ook internet sites (met sterk aangepaste vormgeving) konden worden gerealiseerd. In SharePoint 2010 zijn de mogelijkheden voor vormgegeven internet sites wederom verbeterd.

Onder de verbeteringen vallen onder anderen:

- Verbeterde gebruikersinterface waardoor de eindgebruiker (b.v. webredacteur) gemakkelijker en intuitiever artikelen kan aanmaken, vormgeven en publiceren. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van de zogenaamde Ribbon (ook in Office 2007 en 2010 applicaties) waardoor de menu opties worden afgestemd op de onderdelen waarmee de eindgebruiker op dat moment bezig is en de WYSIWYG editor waarmee content in een webbrowser kan worden ingevoerd.

- Verbeterde webonderdelen. Als voorbeeld hiervan is het Content Query Webonderdeel (waarmee artikeloverzichten gemaakt kunnen worden) verbeterd. Deze kan nu bijvoorbeeld op basis van meta gegevens en parameters op metagegevens van artikelen filteren. Daarnaast is gebruik gemaakt van AJAX technologie (http://nl.wikipedia.org/wiki/Asynchronous_JavaScript_and_XML), waarbij webpagina's doelmatiger (lees: voor de eindgebruikers sneller) worden gemaakt.

- Verbeterde mogelijkheden voor metadatering van documenten en webpagina's. Hierbij kan nu bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van centraal gedefinieerde taxonomieen (managed metadata).

- Audience Targeting: afstemming van content op vantevoren gespecificeerde doelgroepen (audiences).

- Betere ondersteuning voor meertaligheid: Microsoft SharePoint 2007 bood hiervoor de zogenaamde variations, in SharePoint 2010 wordt verbeterde ondersteuning geboden in de vorm van de Multi Language User Interface (MUI) waarin voor geselecteerde site onderdelen (b.v. menu's, lijsten, metagegevens) vertalingen kunnen worden gemaakt.

- Betere compliancy (volgen) van de open webstandaarden voor het correct publiceren van content in diverse browsers.

- Gebruik van herbruikbare workflows. Dit was al beschikbaar in SharePoint 2007, maar nu zijn deze workflows ook in Visio (grafisch) te bewerken, hetgeen de begrijpelijkheid van workflows verbetert.

- Webstatistieken. Dit was ook al beschikbaar binnen SharePoint 2007. Ook over zoekgedrag kan worden gerapporteerd.

- Tagging & Rating, en andere social software functionaliteit is standaard beschikbaar.

- Integratie van de FAST zoekengine. FAST wordt beschouwd als een zeer sterke zoekmachine waarmee Microsoft SharePoint heeft voorzien van uitstekende zoekmogelijkheden, binnen en buiten SharePoint. Hierin wordt ook bijvoorbeeld rekening gehouden met Tagging & Rating van content.

Ten opzichte van de concurrentie
In het algemeen biedt SharePoint 2010, in vergelijking met de beste beschikbare web CMS systemen, vergelijkbare mogelijkheden, hetzij deze mogelijkheden op sommige gebieden met configuratie danwel maatwerk, gerealiseerd moet worden.
Gebruikersacceptatie in complexe publicatie omgevingen, vormt echter nog een uitdaging als het om SharePoint gaat. Gebruikers zonder CMS/SharePoint achtergrond zullen er niet zomaar mee aan de slag gaan.

De grote voordelen, mijnsinziens, van SharePoint en Microsoft in het algemeen, zijn natuurlijk:

- De penetratiegraad van Microsoft (Office) en SharePoint voor document collaboration binnen, grote en kleine, organisaties.

- De brede inzetbaarheid van het platform; ook bijvoorbeeld voor het ontsluiten van functionaliteit van andere informatiesystemen.

- Het grote netwerk van partners en toeleveranciers, en tegenwoordig ook de "open source" community Codeplex, garandeert continuiteit van ontwikkelingen op basis van behoeften van organisaties en gebruikers.


Conclusie
Microsoft heeft met SharePoint 2010 een sterk platform neergezet dat breed ingezet kan worden en dat ook voor web content management voor internet sites kan worden gebruikt. In complexe situaties is gebruikersacceptatie een uitdaging, waarvan we kunnen verwachten dat dit in de toekomst zal worden verbeterd.

Verder lezen

(Engels) WCM is Better in SharePoint 2010 - Is it Enough?

(Engels) Is SharePoint 2010 the Right Web CMS for Your Internet Site?

(Engels) 8 Ways Web Content Management has Improved in SharePoint 2010

(Engels) Overview: SharePoint 2010 Metadata and Taxonomy Management

(Engels) SharePoint 2010: Using Taxonomy & Controlled Vocabulary for Content Enrichment

(Engels) Gartner Predicts Bright Future for Sharepoint as Unified Content Management Platform

(Engels) Use sites in multiple languages in SharePoint 2010